از آینده ی زمین چه می دانید ؟

نجوم علمی است که اگر از خواهان و دوستدارانش نباشید ،‌ با وجود آن اعداد و ارقام و نجومی و اسامی عجیب و غریب کمی حوصله ی تان را سر می برد . اما این دفعه فرق دارد . مهم نیست نجوم را دوست دارید یا نه . 

این مطلب ،‌ آینده ی زمین را روشن می کند ،‌ حتی اگر چیزی از نجوم سرتان نشود . ممکن است مطالعه ی شما درباره ی مین نهایتا به یک پایان نامه فارغ التحصیلی بینجامد ، اما زمین ما همواره هر لحظه  در هر روزدرحال تغییر و  تحول و تجربه ی لحظات جدید است . در نقطه ای از این جهان بزرگ ممکن است ستاره ای دنباله دار  یا  سیارکی سرگردان سر راه ما سبز شود. ما در گوشه ای از کیهان عظیم در حال گردش هستیم ، که بیشمار تکه های کوچک و بزرگ از صخره ها و یخ واره ها در حال حرکتند و امکان ورود به منظومه ی شمسی و برخورد با هریک از سیاره ها یا ستاره های آن را دارند. پربیراه نیست که هر از گاهی  شایعه ای از اشیائ سرگردانی که می خواهند به جهان برخورد کنند ، دنیا را پر می کند .  کافی است تنها تکه سیارکی عظیم درست در زمانی ثابت در همان مکانی باشد که زمین ما هم خواهد بود و بعد از آن فاجعه ی بزرگ انقراض دسته جمعی اتفاق خواهد افتاد  . امروز دانشمندان می دانند ،‌که در گذشته حداقل یک بار این اتفاق برای زمین افتاده و به اندازه کافی برای سرنوشت دایناسور ها متاثر هستند ؛ اما مسئله این این است که آیا این اتفاق برای انسان ها نیز خواهد افتاد ؟

فاجعه ی قبلی حدود 65 میلیون سال پیش رخ داد . زمانی که سیارکی عظیم و سرگردان زمین را هدف گرفت و به آن برخورد کرد. نیروی این برخورد آن قدر زیاد بود که بخش بزرگی از حیات زمینی را به اغتشاش و آشفتگی کشاند . شوک بزرگی به زمین وارد شد ، سونامی هایی عظیم از اقیانوس راهی خشکی شدند و بخشی بزرگی از سواحل ، جنگل ها ، کوهپایه ها و حیات داخل آن ها را به کام خود خود فرو بردند . دهانه ی عظیم 180 کیلومتری چیکسولوب در خلیج مکزیک ، استخوان ها و فسیل هایی که از آخرین نسل های باستانی آن منطقه به جا مانده اند ، همه و همه بر این حوادث گواه می دهند . 

 

پس ما گونه ی خوش شانسی بوده ایم ، که بعد از آن حوادث مهیب هنوز زندگی مان جاری است ، اما همواره در خط مقدم آتش قرار گرفته ایم . اٍد لو ، یکی از فضانوردان پیشین سایوز و شاتل فضایی می گوید : «در حالی که بیشتر سیارک هایی که توانایی نخریب یک کشور یا یا حتی یک قاره ی بزرگ را دارند شناخته شده اند ، اما از میان بیشتر یک میلیون سیارک و جرم آسمانی معلق که توانایی محو کردن کلان شهری را از صفحه ی روزگار دارند یا می توانند تغییرات کلی در اقلیم سیاره بوجود بیاورند ، تنها کمتر از 10‍‍‍‍‍000 مورد شناخته شده اند .» 

او در قالب بنیاد B612  قصد دارد ،‌ تلسکوپ فضایی سنتینال ( نگهبان) را بسازد . وظیفه ی اصلی  این تلسکوپ این است که که سیارک ها و دیگر خطرهایی که برای زمین محتمل هستند را بشناسد . 

تا چند هزار سال دیگر ، ما از روی زمین قادر خواهیم بود ، تغییرات مهمی را  در آسمان شب شاهد باشیم . ستاره ی کوتوله ی سرخی که اخترشناسان نام راس 248(Ross 248) را بر آن گذاشته اند ،‌ستاره ای درصورت فلکی آندرومدا با فاصله ی حدود 10 سال نوی از زمین است ، که خود را به منظومه ی شمسی نزدیک تر خواهد کرد تا جایگزین ستاره ی پروکسیماقنطورس شود که در حال حاضر با 4/24 سال نوری فاصله ،‌نزدیم ترین ستاره ی همسایه ی کیهانی ما به شمار می رود . 

   

پیش بینی می شود تا 33000 سال دیگر ، راس 248 که در حال حاضر تنها نقطه ای کوچک در آسمان است ، خود را به فاصله ی حداقلی 3 سال نوری برساند . این پایان کار نیست . در همین فاصله و البته بعد از نزدیک شدن راس 248 ،‌ آلفا قنطورس و سپس گلیس 445 نیز به نزدیک ترین فاصله هایشان به منظومه ی شمسی خواهند رسید . تقریبا 8000 سال بعد از راس248 ، نوبت این دوستاره است که به نزدیک ترین فاصله هایشان به زمین برسند . البته آن موفع راس 248 بار دیگر در مدار کیهانی خود ، بار دیگر شروع به دور شدن کرده است . در حقیقت آسمان شب و چیدمان نور های ریز و درستش که مثل قطعات یک پازل کنار هم قرار دارند و و درطول هزاره ها مرتب تغییر می کند ، و ستارگان مختلف به نوبت خود را منظومه ی ما نزدیک تر خواهند کرد . 

آلفا قنطورس 

امروزه خورشید را به عنوان یک کوتوله ی زرد (یا به بیان دقیق تر  ، یک ستاره یکلاس طیفی G) شناخته  می شود  . از این دیدگاه خورشید در مرحله ی اصلی عمر خود به سر می برد . مرحله ای که کمابیش بخش پایدار زندگی ستاره محسوب می شود . با این وجود در فاصله ی چند میلیارد سال آینده ، اجرام گردان به دور خورشید سرگذشتی دراماتیک خواهند داشت . سیاره های نزدیک ترکه مدت های طولانی در مدار های پایدار به دور خورشید در گردش بودند ، شجاعانه در مدارهایشانن باقی می مانند تا فوران ها ی تاج خورشیدی و شراره هایش با آن ها برخورد کرده و و یک آخرالزمان تمامعیار همراه با سوختن و متلاشی شدن برایشان رقم زده شود . طی این دوران خورشید به تدریج رشد کرده و بزرگ می شود.  خورشید هیدروژنی را که با خشم و هیبت تمام در هسته ی خود می سوزاند و به هلیم تبدیل می کرد ، سرانجام به پایان می رسد  و در نتیجه ستاره ی ما هم به یک غول سرخ تبدیل خواهد شد . ستاره ی جدید هیولای عظیمی است که حجم آن 250 برابر کوتوله ی امروزی خواهد بود و حدود یک سوم حجم خود را در این انبساط از دست می دهد . 

بدین ترتیب فصل بعدی زندگی خورشید عملا آغاز می شود و از آنجایی که ستاره ی جدید ، بیشتر فضای منظومه ی شمسی را اشغال می کند ، تعدادی از سیاره های موجود در منظومه عملا توسط ستاره ی تازه بلعیده می شوند. 

بیشتر صاحب نظران از جمله «کلاوس پیتر شرودر» معتقدند که زمین یکی از این سیاره های قربانی خواهد بود . او همکارانش که در رصدخانه ی دانشگاه هامبورگ فعالیت می کنند ، اخیرا مدلی با جزئیات از شکل آینده ی ستاره  منقبض شده خورشید و منظومه ی اطراف آن تهیه کرده اند . آن ها به این نتیجه رسیده اند که خورشید در اثر از دست دادن یک سوم جرم خود در این انبساط ، گردش آرام تری خواهد داشت و به دنبال آن یک افت تکانه ای شدید را تجربه خواهد کرد . به دنبال آن تورمی کشنده در درون ستاره ایجاد خواهد شد که که گرانش ان زمین را به درون خود(خورشید آینده)  خواهد کشید . اگرچه برخی از گمانه زنی های اولیه از نجات زمین خبر می دادند اما یافته های جدید این دانشمندان به درستی هر امیدی را محو کرده است . 

شرودر معتقد است که حتی اگر زمین به سلامت روی سطح خورشید فروآید ،‌باز هم هیچ شانس بقایی برای حیات روی این  کره ی خاکی وجود نخواهد داشت ،  زیرا که  دمای سطح خورشید حداقل 2000 درجه است . 

او  ادامه می دهد :«حدو یک میلیارد سال دیگر ، خیلی قبل از آن که خورشید به یک غول سرخ مبدل گردد ، خود به خود بسیاری از شرایط سکونت در زمین که خورشید آن ها را مهیا می کرد ، از بین خواهند رفت.»

اگرچه شما متوجه نخواهید شد ،‌ اما چیزی که واضح است آن است که خورشید به مرور بزرگ تر و روشن تر می شود  . در شرایط کنونی ، فاصله ی زمین از خورشید و نیز دما ی خورشید به گونه ای با هم هماهنگ هستند که که امکان وجود آب به صورت مایع روی زمین فراهم است ،. به این منطقه ی هماهنگ ، منطقه ی طلایی یا کمربند حیات می گویند . با این وجود با گذشت  میلیارد ها سال این معادلات به هم می ریزند. نکته ی امیدوار کننده آن است که شاید در آن سال ها ، منطقه طلایی جدیدی در منظومه ی شمسی به وجود آید که زمین به طور طبیعی یا با خواست انسان بتواند در آن محدوده قرار بگیرد .  

روشن است که زمین در آینده ی دور با مصیبت ها و بلایای غیرقابل کنترلی رو به رو خواهند بود . اما مسلما چیزی که اکنون برای شما مهم است این است که ، شما ، مخاطبین این مطلب در هر سن و سالی که باشید این خطرات شما را تهدید نخواهند کرد و به احتمال بسیار زیاد شمار کثیری از نسل آینده ی شما نیز با این خطرات دست و پنجه نرم نخواهند کرد .