پرتوسنج چگونه کار می کند ؟
احتمالا در مورد نوعی از « معدن یاب» مدرن که با یک پرتوسنج ، فلزات گرانبها را جستجو می کند ، مطالبی خوانده اید . یا شاید شنیده باشید که وقتی مردم در مورد خطر بمب های اتمی صحبت می کنند ، استفاده از این دستگاه به عنوان یک معیار مطمئن ذکر می گردد.
در هر دو مورد آنچه که مورد بحث قرار می گیرد ، موضوع تششع است . مواد رادیو اکتیو از خود اشعه ای ساطع نموده و دستگاه پرتوسنج راهی آسان برای کشف و اندازه گیری این اشعه ها است. این دستگاه بوسیله ی «Hans Geiger» اختراع و بعدا توسط مردی به نام «Muller» تکمیل شد .
در حقیقت این دستگاه نوعی لامپ بدون هوا است و در شرایط ساده لامپ از یک پوشش شیشه ای نازک که بیشتر شبیه لامپ معمولی رادیو است ، تشکیل می شود . در داخل آن دو صفحه ی فلزی و مقدار کمی گاز آرگن وجود دارد . با نوع دیگری لامپ که محتوی یک گاز است یعنی لامپ نئون آشنا هستید . در لامپ نئون ، گاز بوسیله اتصال صفحات به منبع ولتاژ الکتریکی ، مشروط بر اینکه ولتاژ به اندازه ی کافی زیاد باشد ،افروخته می شود. ولتاژ بالا ،گاز را تجزیه کرده ، و جریان شدیدی از الکترون ها را در بین صفحات برقرار می گرداند و گاز داخل لوله به تدریج برافروخته می شود .
در یک دستگاه پرتوسنج، ولتاژ را پایین نگه می دارند ، به طوری که تحت شرایط طبیعی گاز برافروخته نمی شود . حالا فرض کنیم که مقداری ماده ی رادیو اکتیو در نزدیکی دستگاه قرار داشته باشد . اشعه از این ماده وارد لامپ شده و با مولکول گاز برخورد نموده و این کار برای آن ها انرژی لازم را تامین می کند ، مانند یک ولتاژ بالا که باعث برافروخته شدن گاز دیگر می شود .
بنابراین جریانی از این سو به آن سوی دیگر لامپ برقرار شده و با اتصال این جریان به یک کنتور می توان میزان اشعه ی وارد شده به لامپ را خواند و یا می توان آن را طوری ساخت که صدای تیک تیک از آن خارج شده و همراه با دستگاه پرتوسنج باشد .
